Άκης Σκέρτσος: "Δύο λέξεις αρκούν για το Ολοκαύτωμα. Ποτέ ξανά"

Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση για τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, στο παλιό αμαξοστάσιο του ΟΣΥ, ήταν ο Υπουργός Επικρατείας 'Ακης Σκέρτσος. Η Διεθνής αυτή Ημέρα είναι ταυτόχρονα, υπενθύμισε στην αρχή της ομιλίας του, και Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος, με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων το 2004. «Αυτό το "ομόφωνο" αλλά και το "ομόθυμο" είναι η γραμμή πάνω στην οποία πρέπει να στεκόμαστε αμετακίνητα όλες και όλοι όταν μιλάμε για το Ολοκαύτωμα. Καθημερινά. Όσα χρόνια κι αν περάσουν. Χωρίς μισόλογα και υπεκφυγές», επεσήμανε.

Πόσο μάλλον, συμπλήρωσε, που «χωρίς καμία αμφιταλάντευση σε επιχειρούμενες ιστορικές παραχαράξεις διατυπώνονται με τον πλέον ατυχή τρόπο και στην πλέον ακατάλληλη συγκυρία για δήθεν "ενοχές που πρέπει να ξεπεραστούν". Το ακούσαμε δυστυχώς και αυτό από επίσημα και ισχυρά χείλη αξιωματούχων της άλλης πλευράς του Ατλαντικού», σημείωσε με νόημα.

Κατά τον 'Ακη Σκέρτσο, «δυο λέξεις μόνο αρκούν: ποτέ ξανά. Ποτέ ξανά δεν πρέπει να ανεχτούμε και να συμφιλιωθούμε με την όψη του τέρατος που δικαιολογεί και νομιμοποιεί το μίσος, τη βία, τη βαναυσότητα και τελικά την εξόντωση του άλλου, του διαφορετικού, του μη όμοιου με εμάς. Το 'Αουσβιτς θα είναι μια παντοτινή κηλίδα αλλά και υπόμνηση για τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής και υπόστασης. Για τα εγκλήματα που μπορεί να διαπράξουν εκουσίως ή ακουσίως ακόμη και οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας προς τους μέχρι πρότινος γείτονες, φίλους ή συναδέλφους, όταν επιτρέπουμε να χειραγωγηθούν από επικίνδυνες, μισαλλόδοξες και ανερμάτιστες ιδέες και ηγεσίες».

Εξ άλλου, συνέχισε ο Υπουργός Επικρατείας, «η φρίκη του Ολοκαυτώματος δεν άρχισε με το άνοιγμα του 'Αουσβιτς και των άλλων κρεματορίων. Προηγήθηκαν η καλλιέργεια της απέχθειας για τον μη όμοιο, το μίσος για τον διαφορετικό ως προς την καταγωγή, το θρήσκευμα, τα πολιτικά πιστεύω, την σεξουαλική ταυτότητα, τον τρόπο ζωής».

Και, ερχόμενος στο σήμερα, επεσήμανε: «Δυστυχώς, ο ρατσισμός, το τυφλό μίσος για τον άλλον και το διαφορετικό, ο αντισημιτισμός, η περιφρόνηση προς την ανθρώπινη ιδιότητα έχουν σηκώσει πάλι κεφάλι και στην Ευρώπη.

Πρέπει ωστόσο να αναρωτηθούμε γιατί οι λαοί στρέφονται σε πιο αυταρχικές ηγεσίες και πιο αυταρχικά κόμματα ή υποδείγματα δημοκρατιών;

Τι δεν πηγαίνει καλά με την δυτική δημοκρατία και την παγκόσμια φιλελεύθερη οικονομία, ώστε να ωθεί τους λαούς των δυτικών χωρών σε πολιτικές λύσεις που στρέφονται κατά της ίδιας της δημοκρατίας και της ειρηνικής κοινωνικής συνύπαρξης;

Είναι οι νέες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που προκαλούνται ή επιτείνονται από την παγκόσμια κατανομή του κεφαλαίου και την πίεση των εισοδημάτων της μεσαίας τάξης; Αναμφίβολα ναι.

Είναι οι ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές προσφυγικές ροές που βρήκαν απροετοίμαστες πολλές χώρες να τις διαχειριστούν με οργανωμένο και ελεγχόμενο τρόπο, ώστε να υπηρετούν υπαρκτές ανάγκες των κοινωνιών και των οικονομιών; Επίσης ναι.

Είναι η νέα μάχη των ταυτοτήτων που δημιουργεί ρήγματα αντί να ενώνει, ξεκουρδίζει την κοινωνική συνοχή αντί να συνθέτει; Χτίζει παράλληλα σύμπαντα που συναντιούνται μόνο στη σύγκρουση;

Ναι είναι και αυτό. Ενώ αναγνωρίζουμε ότι η διαφορετικότητα συνιστά πλούτο για τις κοινωνίες, φαίνεται ότι έχει χαθεί ο προσανατολισμός, η ικανότητα διεύθυνσης και η δυνατότητα σύνθεσης. Γινόμαστε θεατές μιας χορογραφίας αντιπαλότητας, που προκαλεί διαρκείς εντάσεις», δήλωσε επίσης και προσέθεσε:

«Είναι οι νέες πρωτοφανείς προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης που δημιουργούν νέες μεγάλες εστίες αβεβαιότητας και ανασφάλειας στους πολίτες; Ωθώντας τους να στραφούν σε σχήματα ενός παρελθόντος που μπορεί να φαντάζει πιο οικείο αλλά σίγουρα δεν υπάρχει πια και δεν μπορεί να επιστρέψει; Αναμφίβολα ναι. Το βέβαιο είναι, και αυτό είναι το μεγαλύτερο ίσως μάθημα της ναζιστικής θηριωδίας, ότι πριν 80-90 χρόνια ο κόσμος μας αντιμετώπιζε αντίστοιχες απειλές και προκλήσεις που έθεταν σε κίνδυνο την ευημερία, την ελευθερία και την ασφάλεια του.

Και τότε διαπιστώσαμε πώς ο εθνο-λαϊκισμός, δεξιός ή αριστερός, δεν μπορεί να αποτελεί μια ενοποιητική, ανθρωπιστική και αποτελεσματική ιδεολογία. Καθώς το μόνο που έφερε ήταν ο όλεθρος, η καταστροφή και το μίσος μεταξύ των λαών».

Σύμφωνα με τον 'Α. Σκέρτσο, «είναι πολύ εύστοχη η επιλογή των διοργανωτών της αποψινής εκδήλωσης να την περιβάλλουν με το ορθό όσο και αγωνιώδες ερώτημα πώς στη σύγχρονη εποχή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και της ψηφιακής τεχνολογίας, θα καταστεί εφικτή η ευαισθητοποίηση των νέων απέναντι στο αδιανόητο; Το γεγονός ότι δίαυλος και πολλαπλασιαστής της σύγχρονης κοινοτοπίας του κακού είναι ο παγκόσμιος ιστός, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα echo chambers κρούει μια ηχηρή καμπάνα για τις κοινωνίες μας. Tα fake news λειτουργούν σαν λίπασμα στην κανονικοποίηση και την αποδοχή της μισαλλοδοξίας».

Ενώ στο σημείο αυτό έθεσε σειρά ερωτημάτων, όπως: «Πώς μπορούμε λοιπόν να περιορίσουμε την ψηφιακή ασυμμετρία και ευαλωτότητα απέναντι στα δίκτυα της παραπληροφόρησης και της συκοφάντησης;

Πώς μπορούμε να απαντήσουμε στις απαιτήσεις συγκεκριμένων συμφερόντων για πλήρη απορρύθμιση του ψηφιακού τοπίου, χωρίς αναχώματα απέναντι σε ακραίες απόψεις που επιχειρούν να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη;

Πώς μπορούμε να προλάβουμε τις εξελίξεις στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης που ετοιμάζει μια νέα επανάσταση κοσμοϊστορικών διαστάσεων, αλλά μπορεί να εγκυμονεί και τεράστιους κινδύνους;»

Όμως, συμπλήρωσε, «η απάντηση δεν βρίσκεται, ούτε στην τεχνολογική υπερρύθμιση, ούτε βεβαίως στην απορρύθμιση της.

Η απάντηση δεν βρίσκεται, ούτε στην αφελή ενσωμάτωση στην κοινωνική και ιδιωτική ζωή κάθε τεχνολογικής εξέλιξης, αλλά ούτε και στον λουδιτισμό που αρνείται την ανθρώπινη καινοτομία.

Η απάντηση γενικώς δεν βρίσκεται ποτέ στα άκρα. Η απάντηση βρίσκεται πάντοτε στη μετριοπάθεια, στην εξισορρόπηση, στην αναζήτηση των σχεδιαστικών εκείνων αρχών και αξιών που υπηρετούν πάνω και πέρα από όλες τις επιμέρους ταυτότητες και αναφορές, τον ίδιο τον άνθρωπο».

Με την επισήμανση ότι «η διαχρονική παρουσία του εβραϊκού στοιχείου στην ελληνικό χώρο είναι ιστορικά καταγεγραμμένη», ο Υπουργός Επικρατείας έκανε, στη συνέχεια, εκτενή παρουσίαση της παρουσίας αυτής, από τη Συναγωγή της Δήλου ως τα χρόνια της ναζιστικής Κατοχής.

Με αφορμή δε, τη θυσία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, σημείωσε ότι το Μουσείο του Ολοκαυτώματος - «αν και ομολογουμένως άργησε πολύ» - είναι «η ελάχιστη οφειλή προς όλους αυτούς, με στόχο να φέρει στο φως άγνωστες προσωπικές ιστορίες, να καταστεί κέντρο έρευνας και μελέτης διεθνούς ακτινοβολίας.

Ήδη η Θεσσαλονίκη, χάρη στις πρωτοβουλίες που ξεκίνησε ο αείμνηστος Γιάννης Μπουτάρης, έχει αναστηλώσει τα θεμέλια της μνήμης, ανασκοπεί το παρελθόν της και προβάλλει τα στρώματα της διαχρονίας της. Αυτό είναι σήμερα ορατό και στο νέο μετρό της πόλης, στον σταθμό της Αγίας Σοφίας, όπου ο επιβάτης καταδύεται σε ένα ταξίδι ιστορικής και πολιτισμικής μνήμης και βλέπει μπροστά του τεκμήρια της σφραγίδας που άφησε ο εβραϊσμός στην πόλη».

Στη συνέχεια ο Υπουργός Επικρατείας μίλησε για τη σύγχρονη διεθνή κατάσταση: «Βλέπουμε με μεγάλη αγωνία την επιστροφή ενός απενοχοποιημένου αντισημιτισμού στην Ευρώπη και αλλού και, δικαίως μεγαλώνει η ανησυχία μας για την τροπή που παίρνουν με πρόσχημα τον πόλεμο στη Γάζα οι ταυτότητες του ριζοσπαστικού Ισλάμ και άλλων αντιδυτικών ρευμάτων μέσα στις κοινωνίες μας». Ειδικότερα, «η επιδρομή και οι βαναυσότητες της 7ης Οκτωβρίου δεν θα μπορούσαν να μείνουν αναπάντητες.

Ταυτόχρονα, οφείλουμε να σταθούμε κριτικά απέναντι στην α λα καρτ ευαισθησία ορισμένων που διεκδικούν το μονοπώλιο της.

Δεν γίνεται να θλίβεσαι για όσα συμβαίνουν στη Γάζα, αλλά όχι για τη γενοκτονική κτηνωδία που επέδειξε η Χαμάς απέναντι σε παιδιά, γέροντες, γυναίκες, επειδή ήταν Εβραίοι. Κτηνωδία, που είχε θύματα ακόμα και 'Αραβες και ξένους εργάτες γης. Ή να κάνεις πως δεν βλέπεις τις θηριωδίες στην Ουκρανία.

Δεν χρειάζεται να συντονιστεί κανείς με την επιλεκτική ευαισθησία ορισμένων που δεν είπαν μια κουβέντα για την κόλαση της ρωσικής γενοκτονικής πρακτικής κατά των αμάχων στην Ουκρανία για να καταλάβει ότι στη Γάζα, η διαπλοκή εμπόλεμων και αμάχων, ως στρατηγικό τέχνασμα της Χαμάς, είναι μια πραγματικότητα που δεν παρακάμπτεται.

Ούτε φυσικά μπορείς να παραγνωρίσεις την δυστυχία των αμάχων επειδή είναι όμηροι και ανθρώπινες ασπίδες μιας δυναστικής και άθλιας εξουσίας», ανέφερε εν τέλει για το συγκεκριμένο ζήτημα.

Η ομιλία Σκέρτσου έκλεισε με μια ακόμη αναφορά στους Έλληνες Εβραίους και την επισήμανση ότι «το παλιό βαγόνι του ΟΣΕ που θα τοποθετηθεί στο Μνημείο Ολοκαυτώματος στο Θησείο, δίπλα στις γραμμές του τρένου, θα είναι ένα θραύσμα μνήμης».