Το μετέωρο βήμα του ΠΑΣΟΚ - Γράφει ο Γιάννης Κουτσομύτης

Μετά την ολοκλήρωση της εσωκομματικής εκλογής στο ΠΑΣΟΚ στις 13 Οκτωβρίου και την επανεκλογή του Προέδρου του κόμματος, ο Νίκος Ανδρουλάκης έκανε την επινίκια ομιλία του έξω από τα γραφεία της Χαριλάου Τρικούπη, όπου μεταξύ άλλων δήλωσε με τον γνωστό του στόμφο ότι το ΠΑΣΟΚ θα πορευτεί από εδώ και πέρα “χωρίς λαϊκισμό, με σοβαρό και αξιόπιστο προγραμματικό λόγο...”.

Ένα σχεδόν μήνα μετά, περιμένουμε ακόμη να δούμε αυτόν τον “σοβαρό και αξιόπιστο προγραμματικό λόγο”. Αντ' αυτού συνεχίζουμε να βλέπουμε την ίδια ακριβώς αντιπολιτευτική στρατηγική των προηγούμενων μηνών. “Δομική” αντιπολίτευση, και “όχι σε όλα” τα μέτρα, τα νομοσχέδια και τις θεσμικές πρωτοβουλίες που καταθέτει η κυβέρνηση, ακόμη και αν αυτές είναι αυτονόητες και ιδεολογικά ουδέτερες.

Κορωνίδα αυτής της στρατηγικής υπήρξε η άρνηση του ΠΑΣΟΚ να συναινέσει στο διορισμό νέου Συνηγόρου του Πολίτη, σε αντικατάσταση του Ανδρέα Ποττάκη, η θητεία του οποίου έχει λήξει εδώ και 2,5 χρόνια. Τα επιχειρήματα του ΠΑΣΟΚ ήταν ότι ο απερχόμενος Συνήγορος του Πολίτη δεν έχει ενημερώσει τη Βουλή για τον απολογισμό του έργου και πως δεν πρέπει να διακοπεί η έρευνα που διεξάγει για το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου.

Η πρόταση του Προέδρου της Βουλής Κώστα Τασούλα για τον νέο Συνήγορο του Πολίτη ήταν ο Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πρόκειται για έναν εξαιρετικό και διακεκριμένο επιστήμονα, ο οποίος έχει διδάξει κατά καιρούς στο London School of Economics, την Οξφόρδη, το Tufts και το Harvard. Έχει συγγράψει δε μελέτες και βιβλία μαζί με τον Νικηφόρο Διαμαντούρο, τον Νίκο Μουζέλη, τον Kevin Featherstone και τον αείμνηστο Ηλία Νικολακόπουλο. Είναι φανερό ότι πρόκειται για έναν επιστήμονα που δεν διέπεται από συντηρητικές ιδέες και που θα μπορούσε κανείς να πει ότι ανήκει στον ευρύτερο προοδευτικό εκσυγχρονιστικό χώρο.

Το ρεπορτάζ όμως λέει ότι η ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, ακόμη και μετά την διεύρυνσή του με τον Παύλο Γερουλάνο και την Άννα Διαμαντοπούλου, έχει επιλέξει να αντιπαρατεθεί δομικά και στρατηγικά απέναντι στη Νέα Δημοκρατία, τον Κυριάκο Μητσοτάκη και την κυβέρνηση, ακόμη και σε νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχουν άμεσο θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία και την οικονομία, και δεν αντιβαίνουν στο ιδεολογικό πλαίσιο του κόμματος της Κεντροαριστεράς. “Δεν θα γίνουμε το άλλοθι της κυβέρνησης”, “δεν θα γίνουμε δεκανίκι του Μητσοτάκη”, λένε ανώτερα στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη. Το δε επίσημο κόμμα απάντησε με ανακοίνωση, αναφέροντας ότι “το ΠΑΣΟΚ ζητεί την έγκριση της κοινωνίας στο προγραμματικό του σχέδιο και όχι της Νέας Δημοκρατίας”, και πως “το ΠΑΣΟΚ θα αποδομεί κάθε κυβερνητική απόφαση, που είναι εις βάρος των πολιτών”.

Και μπορεί κανείς να πει, “αντιπολίτευση είναι το ΠΑΣΟΚ, γιατί πρέπει να επιβραβεύει τις κινήσεις της κυβέρνησης;”. Η Άννα Διαμαντοπούλου από την πλευρά της το πήγε σε άλλο επίπεδο και δήλωσε πως “η συναίνεση σε όλα τα μεγάλα ζητήματα ξεκινά από την κυβέρνηση. Απαιτεί χρόνο, ωρίμανση και αμοιβαίους συμβιβασμούς. Δεν είναι μια μονομερής διαδικασία όπου κατατίθεται πρόταση για νόμο ή για άτομο και η αντιπολίτευση πρέπει να απαντηθεί με ένα «ναι» ή ένα «όχι». Αυτό είναι εκβιασμός για επικοινωνιακούς λόγους”.

Εδώ όμως βρίσκεται η παγίδα στην οποία έχει πέσει το ΠΑΣΟΚ. Ακόμη και αν η πρόσκληση/πρόκληση της Νέας Δημοκρατίας για συναίνεση σε μεγάλα πολιτικά ζητήματα γίνεται για επικοινωνιακούς και προσχηματικούς λόγους, γιατί το ΠΑΣΟΚ επιλέγει την άρνηση και την απόρριψη και αποφεύγει να τοποθετηθεί στην ουσία; Φοβάται ότι αν συμφωνήσει σε βασικά και αυτονόητα ζητήματα που βοηθούν τη χώρα και την κοινωνία θα σπιλωθεί η φήμη του ως αντιπολιτευτική δύναμη; Παραδέχεται δηλαδή το ΠΑΣΟΚ ότι φοβάται την επικοινωνιακή εκμετάλλευση από την ΝΔ της θετικής του ψήφου σε σημαντικές πολιτικές πρωτοβουλίες.

Αυτό όμως είναι το καίριο ζήτημα που εμποδίζει το ΠΑΣΟΚ να εμφανιστεί ως μια σοβαρή και υπεύθυνη αντιπολίτευση, που ενδιαφέρεται πρωτίστως για το καλό της κοινωνίας και της χώρας. Η στρατηγική της δομικής αντιπολίτευσης δεν επιτρέπει στο ΠΑΣΟΚ να προσεγγίσει τους ψηφοφόρους του “μεσαίου χώρου”, που είναι εκείνοι που έδωσαν στη ΝΔ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη τις μεγάλες εκλογικές νίκες του 2019 και του 2023. Διότι πως θα πείσεις όσους επέλεξαν σε δύο εκλογές τη ΝΔ και τον Μητσοτάκη ότι εσύ τώρα είσαι η σοβαρή και υπεύθυνη εναλλακτική κυβερνητική πρόταση, όταν καταψηφίζεις ή απέχεις από αυτονόητες νομοθετικές πρωτοβουλίες.

Προφανώς και είναι δικαίωμα του ΠΑΣΟΚ να επιλέξει εκείνο το πως θα εκφράζει στην πράξη την πολιτική του παρουσία στη χώρα. Η στρατηγική όμως της δομικής αντιπολίτευσης το καταδικάζει σε δεύτερο ρόλο, και το κυριότερο δεν βοηθά την ίδια τη χώρα. Διότι ένα υπεύθυνο κόμμα που έχει αποδείξει ότι στηρίζει έμπρακτα σοβαρές κυβέρνητικές προτάσεις, θα μπορεί να έχει ισχυρή φωνή και να ζητήσει και το ίδιο κάποια στιγμή από την κυβέρνηση να στηρίξει κάποιες δικές του λογικές προτάσεις.

Το μετέωρο όμως βήμα στον άγονο αντιμητσοτακισμό δεν μπορεί να οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ στον ρόλο που το ίδιο διεκδικεί για τον εαυτό του, και να γίνει χρήσιμο και για τη χώρα.