Οι Προτεινόμενες Κυρώσεις των ΗΠΑ κατά των Πλοίων Κινεζικής Ναυπήγησης: Επιπτώσεις στη Ναυτιλία, το Παγκόσμιο Εμπόριο και την Ελληνική Ναυτιλία

Η ναυτιλιακή βιομηχανία βρίσκεται στο επίκεντρο μιας νέας γεωπολιτικής και οικονομικής διαμάχης, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες προτείνουν αυστηρά μέτρα κατά των πλοίων που έχουν ναυπηγηθεί στην Κίνα. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, οι κυρώσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν επιβολή τελών έως και 1,5 εκατομμύρια δολάρια ανά λιμενική προσέγγιση, καθώς και οικονομικές επιβαρύνσεις για εταιρείες που διαθέτουν μεγάλο αριθμό κινεζικής ναυπήγησης πλοίων στον στόλο τους.

Η Κίνα αποτελεί τον μεγαλύτερο ναυπηγό στον κόσμο, καλύπτοντας σημαντικά ποσοστά κατασκευής σε bulk carriers, tankers και containerships. Το 2023, η Κίνα είχε 66,4% των νέων παραγγελιών bulk carriers, 61,8% των tankers και 68,5% των containerships. Με ένα τόσο μεγάλο μερίδιο αγοράς, οι προτεινόμενες κυρώσεις θα μπορούσαν να διαταράξουν την παγκόσμια ναυτιλία, προκαλώντας αυξήσεις κόστους στις θαλάσσιες μεταφορές, πιέσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες και πιθανές πληθωριστικές συνέπειες στις διεθνείς αγορές.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, οι ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές εταιρείες έχουν υπό ναυπήγηση ή σε παραγγελία συνολικά 589 πλοία, συνολικής μεταφορικής ικανότητας 56 εκατομμυρίων τόνων, αντιπροσωπεύοντας το 17% του παγκόσμιου βιβλίου παραγγελιών. ​

Από αυτά, 387 πλοία, συνολικής χωρητικότητας 38 εκατομμυρίων DWT, ναυπηγούνται σε κινεζικά ναυπηγεία. Αυτό αντιστοιχεί στο 67,55% του συνόλου των ελληνικών ναυπηγήσεων και στο 17,47% του συνόλου των ναυπηγήσεων στην Κίνα σε όρους DWT. ​

Αυτά τα στοιχεία υπογραμμίζουν τη στενή συνεργασία μεταξύ των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών και των κινεζικών ναυπηγείων, καθώς και τη σημαντική εξάρτηση της ελληνικής ναυτιλίας από την κινεζική ναυπηγική βιομηχανία.

Οι Προτεινόμενες Κυρώσεις των ΗΠΑ και οι Στόχοι τους

Η πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών έχει ως στόχο να μειώσει την κυριαρχία της Κίνας στην παγκόσμια ναυπηγική βιομηχανία και να ενισχύσει την εγχώρια ναυπηγική παραγωγή. Τα κύρια μέτρα που έχουν προταθεί περιλαμβάνουν:

• Επιβολή λιμενικών τελών έως 1,5 εκατομμύρια δολάρια για κάθε πλοίο κινεζικής ναυπήγησης που προσεγγίζει λιμάνι των ΗΠΑ.
• Πρόσθετες χρεώσεις έως 1 εκατομμύριο δολάρια για κινεζικές ναυτιλιακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα αμερικανικά ύδατα.
• Ποινές για εταιρείες που διαθέτουν μεγάλο ποσοστό κινεζικών πλοίων στον στόλο τους, γεγονός που θα μπορούσε να επηρεάσει μεγάλες ναυτιλιακές επιχειρήσεις παγκοσμίως.
• Σταδιακή υποχρέωση χρήσης αμερικανόκτητων και αμερικανικής ναυπήγησης πλοίων για ένα αυξανόμενο ποσοστό των εξαγωγών των ΗΠΑ, ξεκινώντας από 1% και φτάνοντας το 15% σε επτά χρόνια.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Γραφείου του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ, τα μέτρα αυτά στοχεύουν στην αντιστάθμιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών της Κίνας, η οποία έχει αυξήσει το μερίδιό της στη ναυπηγική βιομηχανία από 5% το 1999 σε πάνω από 50% το 2023, μέσω κρατικών επιδοτήσεων και προνομιακής μεταχείρισης κρατικών επιχειρήσεων.

Η Δομή της Ναυπηγικής Αγοράς και η Έκθεση της Παγκόσμιας Ναυτιλίας

Η ναυπηγική βιομηχανία είναι εξαιρετικά συγκεντρωμένη σε τρεις χώρες: την Κίνα, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Clarkson Research, η Κίνα κατέχει ηγετική θέση στις ναυπηγήσεις όλων των βασικών κατηγοριών πλοίων.

• Ποσοστά κατασκεύης πλοίων.

• Ποσοστά Παραγγελιών πλοίων.

Συμπεράσματα

Οι προτεινόμενες κυρώσεις των ΗΠΑ είναι μια επιθετική στρατηγική που θα μπορούσε να αναμορφώσει τη ναυτιλιακή αγορά. Η εφαρμογή τους θα αυξήσει το κόστος μεταφορών, θα ενισχύσει τις πληθωριστικές πιέσεις και θα δημιουργήσει νέες γεωπολιτικές εντάσεις.

Οι άμεσες οικονομικές συνέπειες θα είναι ιδιαίτερα αισθητές για τους καταναλωτές παγκοσμίως, καθώς το αυξημένο κόστος μεταφοράς θα μετακυληθεί στις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων.

Επιπτώσεις στις ΗΠΑ

Παρόλο που η αμερικανική κυβέρνηση στοχεύει να ενισχύσει την εγχώρια ναυπηγική βιομηχανία, το αποτέλεσμα θα είναι αύξηση του κόστους μεταφοράς για τις ίδιες τις αμερικανικές επιχειρήσεις. Οι αυξημένες τιμές ναύλων θα επηρεάσουν την τιμή των καυσίμων, των ηλεκτρονικών, των τροφίμων και άλλων καταναλωτικών αγαθών.

Επιπτώσεις στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές

Η Ελλάδα, ως χώρα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές, θα αντιμετωπίσει σημαντική αύξηση των τιμών σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και πρώτες ύλες. Οι μικρότερες χώρες, που δεν διαθέτουν ισχυρές ναυτιλιακές εταιρείες για να διαπραγματευτούν καλύτερους όρους μεταφοράς, θα επηρεαστούν ακόμα περισσότερο.

Παγκόσμιες Επιπτώσεις

Οι αγορές που βασίζονται σε μαζικές εισαγωγές προϊόντων, όπως η Αφρική, η Λατινική Αμερική και η Μέση Ανατολή, θα αντιμετωπίσουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών, καθώς η ναυτιλιακή ικανότητα θα μειωθεί και τα μεταφορικά κόστη θα αυξηθούν κατακόρυφα.

Αν εφαρμοστούν, οι κυρώσεις των ΗΠΑ θα προκαλέσουν εκτεταμένες οικονομικές επιπτώσεις όχι μόνο στην Κίνα, αλλά και σε ολόκληρο το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα. Η αύξηση του κόστους των μεταφορών θα επιβαρύνει τους καταναλωτές παγκοσμίως, με μεγαλύτερο αντίκτυπο στις χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές. Σε τελική ανάλυση, οι ΗΠΑ μπορεί να καταλήξουν να επιβαρύνουν την ίδια τους την οικονομία, ενώ η παγκόσμια ναυτιλία θα εισέλθει σε περίοδο αστάθειας και αυξημένου κόστους.

* Άρθρο του Νέστορα Γρηγορόπουλου, Πλοιάρχου Α’ Ε.Ν. Στελέχους ναυτιλιακής επιχείρησης, γιο το Ελλάδα 24