Ολλανδία: Καταρρέει η κυβέρνηση μετά την αποχώρηση του ακροδεξιού Βίλντερς

Ο Ολλανδός ηγέτης της ακροδεξιάς, Γκέερτ Βίλντερς, ανακοίνωσε την Τρίτη (03/06) ότι το κόμμα του αποχωρεί από τον κυβερνητικό συνασπισμό των τεσσάρων κομμάτων, λόγω διαφωνιών για την πολιτική μετανάστευσης και ασύλου, σηματοδοτώντας την πιθανή κατάρρευση της κυβέρνησης που μετρά μόλις 11 μήνες.

Ο Βίλντερς, του οποίου το λαϊκίστικο, αντι-ισλαμικό κόμμα Ελευθερίας (PVV) αναδείχθηκε πρώτο σε έδρες στο κοινοβούλιο στις τελευταίες εκλογές, δήλωσε την Τρίτη ότι ενημέρωσε τον Πρωθυπουργό, Ντικ Σχόοφ, πως όλοι οι Υπουργοί του PVV θα αποχωρήσουν από την κυβέρνηση.

«Υπέγραψα για την αυστηρότερη πολιτική ασύλου, όχι για την πτώση της Ολλανδίας», είπε στους δημοσιογράφους σύμφωνα με τον Guardian, μετά την προηγούμενη ανακοίνωση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι, καθώς δεν υπήρξε «έγκριση στα σχέδια ασύλου μας», το PVV «αποχωρεί από τον συνασπισμό».

Η ανακοίνωση ήρθε μετά από μια σύντομη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε το πρωί μεταξύ των ηγετών των τεσσάρων κομμάτων στον ήδη διχασμένο και εύθραυστο συνασπισμό, που ήταν ο πρώτος που ενέταξε το ακροδεξιό PVV, στον οποίο δυσκολεύεται να βρει κοινό τόπο σε πολλά ζητήματα από τον περασμένο Ιούλιο που ορκίστηκε.

Τι μέλλει γενέσθαι

Μέχρι στιγμής, δεν είναι σαφές τι θα συμβεί στη συνέχεια. Οι τρεις εναπομείναντες εταίροι του συνασπισμού θα μπορούσαν θεωρητικά να προσπαθήσουν να παραμείνουν ως κυβέρνηση μειοψηφίας, αλλά θεωρείται πιο πιθανές νέες εκλογές αργότερα μέσα στη χρονιά. Ο Πρωθυπουργός Schoof συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου για το μεσημέρι.

Ο Φρανς Τίμερμανς, ηγέτης της αντιπολίτευσης και του συνασπισμού Εργατικών/Πρασίνων, δήλωσε πως οι νέες εκλογές είναι η μόνη επιλογή. «Δεν βλέπω άλλο τρόπο για να σχηματιστεί μια σταθερή κυβέρνηση», είπε ο Τίμερμανς, πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ο συνασπισμός μεταξύ του PVV, του λαϊκίστικου Κινήματος Αγροτών-Πολιτών (BBB), του κεντρώου Νέου Κοινωνικού Συμβολαίου (NSC) και του συντηρητικού-φιλελεύθερου VVD χρειάστηκε σχεδόν έξι μήνες για να σχηματιστεί και έχει δεχτεί διαρκή κριτική από τον Βίλτνερς, που δεν συμμετείχε ως μέλος στην κυβέρνηση.

Ήθελε να υιοθετηθεί ένα σχέδιο 10 σημείων με στόχο τον ριζικό περιορισμό της μετανάστευσης και των χορηγήσεων ασύλου. Νομικοί εμπειρογνώμονες έχουν αναφέρει ότι αρκετές από τις προτάσεις παραβιάζουν τους ευρωπαϊκούς νόμους περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, στην οποία η Ολλανδία είναι συμβαλλόμενο μέρος.

Οργισμένες αντιδράσεις από τα μέλη του κυβερνητικού συνασπισμού

Οι εταίροι του συνασπισμού αντέδρασαν με οργή στην απόφαση του ακροδεξιού ηγέτη. Η Ντίλαν Γεσιλγκόζ, η ηγέτιδα του VVD, είπε ότι ο Σχόοφ είχε απευθύνει έκκληση στους τέσσερις ηγέτες των κομμάτων να συμπεριφερθούν υπεύθυνα πριν από τη συνάντηση της Τρίτης το πρωί.

«Είπε ότι αντιμετωπίζουμε τεράστιες διεθνείς προκλήσεις, έχουμε πόλεμο στην ήπειρό μας, ενδέχεται να έρθει οικονομική κρίση», είπε η Γεσιλγκόζ, προσθέτοντας ότι ήταν «σοκαρισμένη» από την απόφαση του Βίλντερς, την οποία χαρακτήρισε «εξαιρετικά ανεύθυνη».

Η Γεσιλγκόζ πρόσθεσε για τον ακροδεξιό ηγέτη: «Είχαμε δεξιά πλειοψηφία και αυτός τα αφήνει όλα να χαθούν, για το εγώ του. Κάνει απλά ό,τι θέλει… Αυτό μας κάνει να φαίνεται πως είμαστε ανόητοι. Φεύγει την ώρα μιας πρωτοφανούς αβεβαιότητας.»

Η Καρολίν βαν ντερ Πλας από το BBB δήλωσε πως είναι εξαιρετικά θυμωμένη, προσθέτοντας: «Δεν βάζει πρώτα την Ολλανδία, βάζει πρώτα τον Geert Wilders.» Η Νικολίεν βαν Βρουνχόβεν από το NSC χαρακτήρισε την κίνηση «απίστευτη και ακατανόητη.»

Τι περιλάμβανε το αντιμεταναστευτικό σχέδιο του Βίλντερς

Το σχέδιο του Βίλντερς περιλαμβάνει τη χρήση του στρατού για την ασφάλεια και περιπολία των συνόρων, την επιστροφή όλων των αιτούντων άσυλο στα σύνορα, το κλείσιμο των κέντρων φιλοξενίας προσφύγων, την αποστολή όλων των Σύρων προσφύγων πίσω στη χώρα τους, την αναστολή των ποσοστώσεων ασύλου της ΕΕ και την απαγόρευση σε μέλη οικογενειών να ενωθούν με πρόσφυγες που ήδη βρίσκονται στη χώρα.

Απογοητευμένος από την έλλειψη προόδου, προειδοποίησε σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη εβδομάδα ότι αν δεν αυστηροποιηθεί ριζικά η πολιτική μετανάστευσης με την υλοποίηση των σημείων της λίστας του, το PVV θα ήταν «εκτός κυβέρνησης».

Οι εταίροι του συνασπισμού δεν υιοθέτησαν την ιδέα του, λέγοντας πως είναι ευθύνη του Υπουργού Μετανάστευσης από το κόμμα του Βίλντερς να εργαστεί πάνω σε συγκεκριμένες προτάσεις που θα παρουσιαστούν στο κοινοβούλιο.

Η δύναμη της ακροδεξιάς του Βίλντερς στην Ολλανδία

Το PVV αποτελεί το μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο με 37 έδρες. Ωστόσο, πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το PVV έχει χάσει σημαντική υποστήριξη από τους ψηφοφόρους μετά τη πρωτοφανή νίκη του στις εκλογές του Νοεμβρίου 2023. Το κόμμα συγκεντρώνει περίπου το 20%, περίπου στο ίδιο επίπεδο με τον συνασπισμό Εργατικών/Πρασίνων, που είναι αυτή τη στιγμή η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Βίλντερς – ένας πολιτικός με πολεμική τακτική που έχει περάσει χρόνια στην αντιπολίτευση, έχει καταδικαστεί για διακρίσεις και κατάφερε να κλείσει κυβερνητική συμφωνία μόνο αφού εγκατέλειψε την προσπάθειά του να γίνει Πρωθυπουργός – γυρίζει την πλάτη στην εξουσία.

Το 2010 είχε υποσχεθεί στήριξη σε μια μειοψηφική κυβέρνηση υπό τον πρώην Πρωθυπουργό Μαρκ Ρούττε, αλλά αποχώρησε από τη συμφωνία εμπιστοσύνης και τροφοδοσίας λιγότερο από δύο χρόνια αργότερα, μετά από διαφωνία για τα μέτρα λιτότητας της κυβέρνησης.

«Ξέρετε ότι αν συνεργαστείς με τον Βίλντερς σε έναν συνασπισμό… δεν θα πάει καλά», είπε ο Ρομπ Ζέττεν, ηγέτης του φιλελεύθερου κόμματος D66 της αντιπολίτευσης, στον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα NOS. «Αν δεν είχε συμβεί σήμερα, θα είχε συμβεί κάποια στιγμή μέσα στις επόμενες εβδομάδες.»

Ολλανδία: Ο ακροδεξιός Βίλντερς αποχωρεί από τον κυβερνητικό συνασπισμό

Ο Ζέττεν είπε ότι η κυβέρνηση δεν είχε καταφέρει να πάρει πολλές αποφάσεις επειδή βρισκόταν θύμα πάρα πολλών «καβγάδων και κρίσεων», προσθέτοντας ότι τα άλλα τρία κόμματα του συνασπισμού είχαν γίνει «όμηροι» του Βίλντερς.

Ο Σχόοφ, ένας καριερίστας γραφειοκράτης χωρίς πολιτική εμπειρία, θα μπορούσε να υποβάλει την παραίτησή του στον βασιλιά Willem-Alexander ήδη το απόγευμα της Τρίτης, λιγότερο από ένα μήνα πριν η Ολλανδία φιλοξενήσει τη σύνοδο κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ στη Χάγη.