Διπλωματικό ναυάγιο στην Κωνσταντινούπολη: Τα επόμενα βήματα και η συσπείρωση των Ευρωπαίων έναντι του Πούτιν

Το χάσμα μεταξύ Ρωσίας – Ουκρανίας παραμένει αγεφύρωτο μετά το χθεσινό φιάσκο στην Κωνσταντινούπολη με τους Ευρωπαίους ηγέτες να περιμένουν τις επόμενες κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ.

Οι πρώτες εδώ και τρία χρόνια απευθείας συνομιλίες μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας ολοκληρώθηκαν χθες χωρίς συμφωνία για κατάπαυση του πυρός με τη Μόσχα να επιμένει σε μια λίστα με μαξιμαλιστικές αξιώσεις.

Οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, Βρετανίας και Πολωνίας και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολόντιμιρ Ζελένσκι συνομίλησαν τηλεφωνικά με Τραμπ για να εξετάσουν τα επόμενα βήματα. Και μολονότι οι οι Ευρωπαίοι εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για το ναυάγιο των συνομιλιών της Κωνσταντινούπολης, παραμένει ασαφές κατά πόσον έπεισαν τον πρόεδρο των ΗΠΑ να υιοθετήσει μια σκληρότερη γραμμή έναντι του Ρώσου ομολόγου, Βλαντίμιρ Πούτιν, όπως σημειώνει σε ρεπορτάζ του το Bloomberg.

Άκαρπες οι διπλωματικές προσπάθειες για το ουκρανικό

Πριν από μία εβδομάδα επικρατούσε αισιοδοξία ότι οι πολύμηνες διπλωματικές προσπάθειες για το ουκρανικό θα μπορούσαν επί τέλους να αποδώσουν κάποιους καρπούς. Ευρώπη και ΗΠΑ έδειχναν να συμφωνούν στο τελεσίγραφο προς τον Πούτιν για νέες μαζικές κυρώσεις στη Ρωσία αν δεν αποδεχόταν μια άνευ όρων 30ήμερε εκεχειρία.

Αλλά το κλίμα άρχισε να αλλάζει όταν ο Πούτιν αντιπρότεινε την έναρξη νέων απευθείας συνομιλιών με την Ουκρανία. Εκεί που οι Ευρωπαίοι νόμιζαν ότι είχαν εξασφαλίσει τη στήριξη του Τραμπ για κυρώσεις στη Μόσχα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ ζήτησε από τον Ζελένσκι να συναντηθεί με τη Ρωσία «αμέσως» για να διαπιστωθεί αν είναι εφικτή μια ειρηνευτική συμφωνία.

Έτσι Ρωσία και Ουκρανία έστειλαν αντιπροσωπείες στην Κωνσταντινούπολη, με τον Τραμπ μεσούσης της περιοδείας του στη Μέση Ανατολή να δηλώνει ότι δεν θα είναι εφικτή μια συμφωνία αν δεν συναντηθεί με τον Πούτιν. Άφησε προς στιγμήν ανοικτό το ενδεχόμενο να κάνει μια στάση στην Τουρκία αν έδειχνε πιθανή μια συμφωνία, αλλά αυτό δεν συνέβη, όπως άλλωστε αναμενόταν, μετά την απόφαση του Ρώσου προέδρου να στείλει ένα κλιμάκιο χαμηλόβαθμων αξιωματούχων, που εξόργισε τους Ευρωπαίους.

Οι μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της Ρωσίας από την Ουκρανία

Η ρωσική αντιπροσωπεία ήγειρε μαξιμαλιστικές απαιτήσεις, σύμφωνα με άτομα που έχουν γνώση των διαμειφθέντων στο τετ-α-τετ στο ανάκτορο Ντολμά Μπαχτσέ. Ουκρανική διπλωματική πηγή που μίλησε στο πρακτορείο Reuters  χαρακτήρισε τις ρωσικές αξιώσεις «αποσπασμένες από την πραγματικότητα», σημειώνοντας ότι υπερβαίνουν κατά πολύ οτιδήποτε έχει συζητηθεί στο παρελθόν». Οι Ρώσοι διεμήνυσαν ότι η Ουκρανία θα πρέπει να γίνει ουδέτερο κράτος, χωρίς την παρουσία ξένων δυνάμεων ή όπλων μαζικής καταστροφής στα εδάφη της, να εγκαταλείψει την απαίτηση για πολεμικές αποζημιώσεις από τη Ρωσία και να αποδεχθεί οριστικά την απώλεια της Κριμαίας και τεσσάρων ακόμη περιοχών τους, που δεν έχουν καταλάβει πλήρως οι δυνάμεις του Πούτιν.

Η ρωσική αντιπροσωπεία είπε ότι ο Πούτιν θα αποδεχόταν μια κατάπαυση του πυρός μόνον εφόσον η Ουκρανία αποσύρει τις δυνάμεις της από τις περιοχές αυτές και πρόσθεσαν ότι η Μόσχα θέλει να αναγνωριστούν ως ρωσικές από τη διεθνή κοινότητα.

Συσπείρωση των Ευρωπαίων για σκλήρυνση της στάσης έναντι του Πούτιν

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμμένουν δημοσίως στη θέση τους για κυρώσεις στη Ρωσία εφόσον ο Πούτιν συνεχίσει να απορρίπτει μια εκεχειρία και επαινούν ενθουσιωδώς τις προσπάθειες του Τραμπ για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. «Μαζί με τις ΗΠΑ και περισσότερους από 30 άλλους εταίρους, έχουμε καταστήσει σαφές ότι δεν θα ανεχτούμε την αναβολή της εκεχειρίας από τη Ρωσία », δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στα Τίρανα, τονίζοντας ότι σε περίπτωση που δεν συμφωνηθεί άνευ όρων κατάπαυση του πυρός και δεν προσέλθει ο Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, «πρέπει να πληρώσει το τίμημα».

Κατ’ ιδίαν, όμως, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι απογοητευμένοι και προβληματισμένοι από τα μπρος-πίσω του Τραμπ, αναφέρει το Bloomberg επικαλούμενο άτομα που γνωρίζουν τον τρόπο σκέψης τους. Ένας εξ αυτών είπε ότι ήλπιζαν να καταστήσουν σαφές στον Τραμπ οι εξελίξεις αυτής της εβδομάδας ότι η Μόσχα δεν προσεγγίζει σοβαρά το θέμα των ειρηνευτικών συνομιλιών κι ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να αντιδράσει έντονα.

Στη Γερουσία πιέζουν για κυρώσεις στη Ρωσία

Κάποιοι πιστεύουν ακόμη ότι ο Τραμπ θα υλοποιήσει προηγούμενες απειλές του για επιβολή των λεγόμενων δευτερογενών κυρώσεων και τραπεζικών περιορισμών στη Ρωσία και όσους διευκολύνουν τον πόλεμό της στην Ουκρανία. Ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να στηρίξει νομοσχέδιο του συμμάχου του, Ρεπουμπλικανού γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκρέιαμ για «συντριπτικές» νέες κυρώσεις στη Μόσχα, που έχει εξασφαλίσει δικομματική συναίνεση στο Κογκρέσο.

Οι συγκεκριμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι σημειώνουν ότι οι αμερικανικές απόψεις για τη Ρωσία έχουν σκληρύνει τις τελευταίες εβδομάδες και ότι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ βλέπουν τον Πούτιν ως το κύριο εμπόδιο για μια ειρηνευτική συμφωνία, ανέφεραν οι πηγές του Bloomberg.

Λίγες ώρες μετά τη λήξη των ρωσο-ουκρανικών συνομιλιών στην Τουρκία, εννέα άνθρωποι σκοτώθηκαν και τέσσερις τραυματίστηκαν σε επίθεση ρωσικού drone κατά λεωφορείου στο Σούμι της Ουκρανίας.

Αμερικανοί αξιωματούχοι που συναντήθηκαν με Ευρωπαίους ομολόγους τους στην Τουρκία αυτή την εβδομάδα δήλωσαν πρόθυμοι για επιβολή κυρώσεων στη Μόσχα μετά την ανακοίνωσή της για αποστολή χαμηλόβαθμης αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη.

«Ελπίζω ότι θα προχωρήσει η διαδικασία την επόμενη εβδομάδα, τώρα που ο Πούτιν δεν προσήλθε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», δήλωσε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Ρίτσαρντ Μπλούμενταλ . «Ο Πρόεδρος Τραμπ έχει δηλώσει ότι βλέπει τις κυρώσεις ευνοϊκά, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί μας είναι πολύ υποστηρικτικοί, νομίζω ότι η στιγμή είναι τώρα».

Άλλοι είναι επιφυλακτικοί ως προς το αν ο Τραμπ θα στηρίξει τα μέτρα που προτείνει ο Γκρέιαμ και περιλαμβάνουν τιμωρητικούς δασμούς για χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άλλα ενεργειακά προϊόντα, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.

Η ΕΕ ετοιμάζει νέες κυρώσεις με στόχο τον σκιώδη στόλο της Ρωσίας

Την ίδια ώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να υιοθετήσει ένα νέο πακέτο κυρώσεων που θα στοχεύουν τον σκιώδη στόλο των τάνκερ της Ρωσίας την επόμενη εβδομάδα.

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Παρασκευή ότι η ΕΕ επεξεργάζεται περαιτέρω μέτρα για τους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream και τον χρηματοπιστωτικό τομέα της Ρωσίας. Ο Πούτιν «δεν θέλει ειρήνη, επομένως πρέπει να αυξήσουμε την πίεση και γι' αυτό εργαζόμαστε πάνω σε ένα νέο πακέτο κυρώσεων», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν,

«Κύρια στοιχεία αυτού του πακέτου θα είναι για παράδειγμα: η απαγόρευση του Nord Stream, χαμηλότερο ανώτατο όριο τιμών για το αργό πετρέλαιο, και περισσότερες κυρώσεις στον ρωσικό χρηματοπιστωτικό τομέα».

Αξιωματούχοι και διπλωμάτες έχουν δηλώσει ότι οι σημαντικές νέες κυρώσεις που έχουν απειλήσει οι Ευρωπαίοι ηγέτες τις τελευταίες ημέρες θα χρειαστούν την υποστήριξη των ΗΠΑ για να επιτύχουν.