Πότε και πώς τελειώνει ένας πόλεμος

Ο Αριστοτέλης Μπατιστάτος, ταξίαρχος εν αποστρατεία, αναλύει τη δική του οπτική όσον αφορά στην παγκόσμια διπλωματική σκακιέρα, με αφορμή τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και το πολεμικό σκηνικό που έχει διαμορφωθεί, επηρεάζοντας, άμεσα και έμμεσα, ολόκληρο τον κόσμο.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο του κ. Μπατιστάτου:

Το πιο κοντινό ιστορικό ισοδύναμο στον πόλεμο της Ουκρανίας είναι ο πόλεμος μεταξύ Βορείων και Νοτίων στην Αμερική. Το ίδιο βίαιος, το ίδιο εμφύλιος στον βαθμό που συγκλίνουν τα εθνολογικά και πολιτισμικά στοιχεία των δύο σημερινών αντιμαχόμενων λαών.  Με την μόνη διαφορά ότι αντί για τα ενεργειακά προϊόντα το οικονομικό διακύβευμα για τον υπόλοιπο κόσμο (στην Ευρώπη και κυρίως στη Μεγάλη Βρετανία) ήταν το βαμβάκι. Εξαιτίας της έλλειψης βαμβακιού η ύφεση στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ήταν μεγάλη με πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες. Εκείνον τον πόλεμο τον κέρδισαν βεβαίως οι Βόρειοι με αποτέλεσμα τη δημιουργία των σημερινών ΗΠΑ. Όταν κάποιος χάσει έναν πόλεμο δεν σημαίνει πάντα ότι τον έχει κερδίσει ο αντίπαλος του, πέρα από το προφανές ότι σε κάθε πόλεμο υπάρχουν μόνο χαμένοι. Υπάρχουν περιπτώσεις πολέμων που με τη στενή έννοια της «νίκης» ως επιβολή της θέλησης κάποιου εις βάρος κάποιου άλλου δεν υπάρχει καν νικητής. Τέτοιου είδους πόλεμος είναι αυτός ο οποίος πλησιάζει τους πέντε μήνες βαρβαρότητας και το ερώτημα δεν είναι μόνο πόσο ακόμα θα κρατήσει, αλλά κυρίως πως θα τελειώσει όταν κάποτε τελειώσει. Το πιθανότερο είναι να μην τελειώσει σύντομα (παγωμένη σύγκρουση) και να τελειώσει με πιο λάθος τρόπο από αυτόν που ξεκίνησε. Αναφέρομαι στο διάγγελμα Πούτιν και στην επιδιόρθωση των λαθών του Λένιν.

Ποιος σοβαρός άνθρωπος θα μπορούσε να αποδεχθεί ότι οι κάτοικοι του Ντονμπάς οι οποίοι επιδίωκαν την όποια αυτονομία τους, η για να πάμε και ένα βήμα παραπέρα την προσάρτηση τους από τη Ρωσική Ομοσπονδία, θα πανηγυρίσουν κάποιο είδος νίκης σε πόλεις-ερείπια σαν τη Μαριούπολη; Σημειωτέον οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους είχαν εκτός από Ουκρανικά και Ρωσικά διαβατήρια πριν ξεσπάσει ο πόλεμος. Προφανέστατα καμία αλλαγή συνόρων δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή από τη διεθνή κοινότητα. Η Ουκρανία θα είναι de facto ακρωτηριασμένη όπως η Κύπρος και το Ντονμπάς από πλευράς διεθνούς αναγνώρισης μια τρύπα στον χάρτη όπως εδώ και τρεις δεκαετίες η Υπερδνειστερία ανάμεσα στην Ουκρανία και στη Μολδαβία, στην οποία ο μόνος θεσμός που λειτουργεί από την πολιτική και την οικονομία μέχρι το ποδόσφαιρο (Σέριφ Τιράσπολ) είναι η ιδιωτική εταιρία Σέριφ με το μισό διοικητικό συμβούλιο της πρώην πράκτορες της KGB. Αυτή τη στιγμή οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις μάχονται με το 50% των δυνάμεων τους, χωρίς δυνατότητα επιθετικής επιστροφής, αλλά μάχονται ακόμα σε έναν πόλεμο φθοράς. Η δε στρατιωτική βοήθεια από τη Δύση αρκεί για να παρατείνουν οι Ουκρανοί τον πόλεμο και όχι για να τον κερδίσουν.

Το βασικό αληθοφανές επιχείρημα της Ρωσίας πέρα από τις φαιδρότητες περί κυβέρνησης τοξικομανών και ομοφυλόφιλων στο Κιέβο, ήταν η επίκληση του δικαιώματος ασφαλείας και ως εκ τούτου δεν ήθελε το ΝΑΤΟ στην αυλή της. Δεν ξέρω πόσο επιτυχημένη θεωρεί την πολιτική του ο Πούτιν με το ΝΑΤΟ στο σαλόνι του μετά την πρόσφατη σύνοδο της Μαδρίτης. Μετά από πέντε μήνες πολέμου και τεράστιες απώλειες στο πεδίο της μάχης, στην οικονομία και στη διεθνή αξιοπιστία της Ρωσίας. Όταν οι Πολίτες της Φιλανδίας, της Σουηδίας και (με δημοψήφισμα - 67% υπέρ της κοινής αμυντικής πολιτικής της ΕΕ) της Δανίας επιθυμούν την ένταξη τους στο ΝΑΤΟ, αυτό σημαίνει κάτι πέρα από το ότι το ΝΑΤΟ δεν είναι ο πιο αθώος οργανισμός του πλανήτη (βλ. Γιουγκοσλαβία, Κύπρος). Οι μέχρι στιγμής απώλειες των Ρώσων είναι υπερδιπλάσιες του δεκαετούς καταστροφικού πολέμου στο Αφγανιστάν και το πλήγμα στο γόητρο της Ρωσικής πολεμικής μηχανής τεράστιο.

Σίγουρα ηττημένη είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και μάλιστα η ήττα της θα είναι δομική αν ο πόλεμος διαρκέσει άλλους πέντε μήνες. Θα είναι δομική γιατί η οικονομική καταστροφή την οποία ήδη βιώνει θα προκαλέσει βίαιο μετασχηματισμό της κοινωνίας της με απρόβλεπτες συνέπειες. Η ταχεία ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων άλμα στο κενό, όπως άλλωστε και η πράσινη μετάβαση η οποία πλέον αφορά ελάχιστους ίσως. Αν ο πόλεμος διαρκέσει πέντε μήνες ακόμα, ο πληθωρισμός και η ανεργία θα λάβουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις, με αμφίβολη τη διαχείριση τους σε μία Ευρωπαϊκή Ένωση κατακερματισμένη πολιτικά, οικονομικά, ηθικά και επιπλέον σε αυτήν την ιστορική συγκυρία με ηγέτες τύπου Μπόρις Τζόνσον. Αν δεν αλλάξουν τα δεδομένα, πράγμα δύσκολο, μακροπρόθεσμα ηττημένες θα είναι και οι ΗΠΑ παρά την ενεργειακή τους αυτάρκεια, γιατί είναι η χώρα η οποία οικονομικά πλήττεται περισσότερο από το διαφαινόμενο τέλος της παγκοσμιοποίησης. Σίγουρα ο πόλεμος στην Ουκρανία θα αλλάξει όχι μόνο την Ουκρανία αλλά και τον κόσμο στο σύνολο του για πάντα. Όπως άλλωστε και ο πόλεμος μεταξύ Βορείων και Νοτίων.

Αριστοτέλης Μπατιστάτος

Ταξίαρχος ε.α.